Afryka to kontynent coraz częściej odwiedzany podczas wakacyjnych wyjazdów. Jednak nawet i te osoby, które w Afryce nigdy nie były kojarzą jak wyglądają typowe afrykańskie maski i figurki afrykańskie. Są to bowiem elementy sztuki o bardzo charakterystycznym wyglądzie, które wykorzystywane są coraz chętniej jako element dekoracyjny w domach i mieszkaniach, także w Europie.
Rzeźba afrykańska – historia
Sztuka afrykańska jest mocno zróżnicowana i sporo zależy od danego regionu. Rzeźby tworzą mistrzowie pochodzący z różnych plemion. Na ogół jednak wyróżnia się twórczość Afryki południowej i wschodniej oraz zachodniej. Są jednak również i pewne cechy wspólne – zachwianie proporcji obrazowanych postaci (w tym przypadku jest to powiększanie głowy w stosunku do reszty ciała) i mocny ekspresjonizm, a więc dążenie do tego, aby odbiorca dzieła poczuł emocje.
Znaczenie figurek afrykańskich
Oczywiście w zdecydowanej większości rzeźby afrykańskie pierwotnie pełnić miały nie tylko funkcję dekoracyjną, estetyczną. Rzeźby mają ścisły związek z religią, lokalnymi wierzeniami oraz strefą ezoteryki. Figurki afrykańskie najczęściej wykonywane są z drewna tekowego, hebanowego bądź mahoniowego. Ich wysokość nie przekracza kilkudziesięciu centymetrów. Często rzeźby afrykańskie przedstawiają zwierzęta, które symbolizują pewne cechy. Niektóre rzeźby mogą przedstawiać ponadto ludzi, co również może mieć znaczenie symboliczne. Warto w tym przypadku wspomnieć o fetyszu Nkisi. To bóstwo, które zamieszkuje przedmioty. Figurki z wbitymi gwoździami symbolizują przywoływanie mocy magicznych. Wykorzystuje się je więc podczas składania przysiąg czy zawierania ważnych umów.
Popularne motywy rzeźb afrykańskich
Akua’ba to jeden z najbardziej popularnych motywów figurek afrykańskich. Tworzony głównie przez plemię Ashanti. Rzeźba ta to symbol płodności. Ponadto, stanowi ochronę dla kobiet w ciąży.
Popularnym motywem w rzeźbach afrykańskich, jak już wcześniej wspomnieliśmy, są także zwierzęta. Niemal każde zwierze zamieszkujące Czarny Ląd kryje jakiś symbol. Przyjrzyjmy się najpowszechniejszym z nich.
Przykładowo, małpom przypisuje się funkcje pośrednika pomiędzy światem ludzkim, a zwierzęcym, które dodatkowo posiadają cechy charakterystyczne dla człowieka. Wierzy się, że małpy stanowią ochronę (są strażnikami) osad ludzkich.
Z kolei bawół, który należy do „Wielkiej Piątki”, posiada zdolności nadprzyrodzonej siły i wytrzymałości, który budzi szacunek.
Kameleon zaś słynie ze swojej mądrości. Ponadto, ze względu na zdolności zmiany koloru skóry uważa się go za symbol elastyczności i zdolności odnalezienia się w każdej sytuacji.
Także i słoń (jeden z „Wielkiej Piątki”) jest uznawany za symbol mądrości. Poza tym, przypisuje się mu odwagę, szlachetność i zdolność do współczucia. Figurka afrykańska z jego sylwetką przynosi szczęście.
Kolejnym zwierzęciem (a w tym przypadku gadem), które często spotykane jest w formie rzeźby afrykańskiej jest żaba. Podobno, posiada umiejętności przywoływania deszczu, a więc jest symbolem urodzaju i dobrobytu.
Lampart, który także należy do „Wielkiej Piątki”, to wcielenie odwagi i podstępu. Wierzy się również, że lampart jest uosobieniem trafnych decyzji. Z tego względu władcy często nosili przy sobie kawałek skóry lamparta.
Drugi z „Wielkiej Piątki” to lew. Ze względu na ich siłę, przypisuje się mu umiejętność wyzwalania od chorób. Mało tego, posiadanie części lwa pozwalało zyskać panowanie nad innymi ludźmi.
Hipopotam jest także częścią najsilniejszych. Jemu z kolei przypisywano świętość. Patron dzieci i kobiet w ciąży.
Wąż – posłaniec przodków, symbol nieśmiertelności. Symbol węża z ogonem w pysku, który „połyka siebie” (nie ma początku ani końca) jest wyobrażeniem wieczności.
Żółtw zaś to mądrość, rozwaga i długowieczność.
Tym samym okazuje się, że afrykańskie rzeźby nie stanowią jedynie ozdoby. Są one w praktyce nośnikiem istotnych informacji i ważnym dla wielu ludzi symbolem.
